Jouw Laatste Levensfase: ‘Samen kijken wat nog wél kan’
Als je wordt geconfronteerd met het einde van het leven, bijvoorbeeld door ziekte, komt er van alles op je af. Wat voor zorg is er nodig, hoe wil je deze tijd koesteren met je dierbaren en welke wensen zijn er voor het afscheid? Met Jouw Laatste Levensfase ondersteunen Monique Branse en de partners van de stichting patiënten, mantelzorgers en andere naasten en zorgprofessionals in deze moeilijke tijd. Zij willen hen inspireren om te praten over de laatste fase van het leven en samen te kijken wat allemaal nog wél kan.
Bij Jouw Laatste Levensfase kun je terecht voor tips, informatie en inspiratie over bijvoorbeeld levensvragen, zorg, afscheid en uitvaartfotografie. Het belangrijkste doel is bewustzijn creëren rondom het einde van het leven. Zo organiseert oprichtster Monique regelmatig activiteiten, zoals lezingen, workshops en webinars, om dit thema bespreekbaar te maken. De laatste levensfase is ook een moment om het meeste uit de tijd met elkaar te halen. Hiervoor vind je inspiratie bij de Koester arrangementen op de website, zoals ‘Levensverhalen’ en ‘De muziek van je leven’, een weekendje weg of herinneringsfotografie.
Met informatiemateriaal, waaronder de gids ‘De Laatste Levensfase’, biedt de stichting praktische informatie over onder andere zorg, financiële zaken en het sterfbed. Deze gids helpt mensen die ernstig ziek zijn, hun naasten en mantelzorgers om wensen vast te leggen en gesprekken over de laatste levensfase met elkaar te voeren.
Daarnaast heeft Jouw Laatste Levensfase ‘Tenslotte’ magazine uitgebracht, een tijdschrift over onderwerpen als ziek zijn, zorg, medische wensen en grenzen, nalatenschap en het koesteren van het leven en elkaar. De artikelen in het blad zijn bedoeld om troost, herkenning en inspiratie te bieden en ervaringen te delen.
Foto: Informatiegids 'De Laatste Levensfase'
Zelf de regie pakken
‘Leef je leven in de volle breedte, want de lengte ken je niet’, staat er op de cover van ‘Tenslotte’ magazine. Daarover kan Monique van Jouw Laatste Levensfase meepraten. Zelf is ze ruim 16 jaar mantelzorger geweest voor haar moeder, die te horen kreeg dat ze kanker had en uitbehandeld was. “Ik heb een hele tijd tussen hoop en vrees in geleefd en niemand had een oplossing”, vertelt ze. In die periode merkte Monique dat het steun kan geven om na te denken over je wensen en die met elkaar te bespreken. Welke zorg wil ik? Wat wil ik absoluut niet? Hoe richt ik het nalatenschap in? “De boodschap is er: je dierbare is ernstig ziek en kan niet meer beter worden. Maar hoe kun je dan toch verbinding zoeken met het leven?”
Toen haar moeder kwam te overlijden in 2016 is Monique haar stichting gestart om mensen in de laatste levensfase hierbij handvatten te bieden. Ze benadrukt dat ze hen stimuleert om zo veel mogelijk zelf te doen. “Ik en mijn broer hebben jarenlang voor onze moeder gezorgd en toch kwam haar overlijden onverwachts. Het ziekteproces van mijn moeder heeft lang geduurd, maar ze was altijd vrolijk. Daarom gun ik iedereen dat bewustzijn om samen te kijken naar wat je nog wél kan en zelf de regie te pakken. Ik kan het verdriet niet wegnemen, maar wel een luisterend oor voor hen zijn.”
Foto: Monique Branse van Jouw Laatste Levensfase
Praten over de dood bij leven
Vaak gaan we pas nadenken over onze wensen wanneer we zorgen hebben over onze gezondheid en nog maar een beperkte tijd hebben met dierbaren. Monique: “Veel mensen weten niet precies wat ze willen of willen hun naasten niet tot last zijn met dit onderwerp. Ik wil mensen het besef geven om bij leven wél al na te denken over welke zorg je wil. Het is jammer dat dat niet altijd gebeurt. De energie die je niet hebt, moet je dan op het moment dat iemand ernstig ziek is inzetten om alles nog te regelen.”
Monique geeft aan dat nadenken over je wensen erg waardevol kan zijn voor jezelf en voor je nabestaanden. “Als je tobt met je gezondheid, ziek bent en mantelzorg nodig hebt of niet meer wil leven: kom in actie. Al heb je maar nagedacht over de highlights van wat je absoluut niet wil en hoe je het ongeveer wel zou willen. Hoe wil jij je laatste levensfase beleven? Hoe wil jij herinnerd worden? En wat kan je zelf doen? Wanneer je dit eenmaal weet, sta je er samen veel sterker in.”
Monique geeft een voorbeeld uit de praktijk van een vrouw met de zenuw-spierziekte ALS. “Zij had voor zichzelf een goed beeld van wat ze wel en absoluut niet wilde. Zij koos er bewust voor om naar een hospice te gaan, zodat haar familie de zorg in de laatste tijd samen niet meer op zich hoefde te nemen. In een vroeg stadium van de ziekte voelt het misschien als iets naars om te bespreken, maar voor later is het wel belangrijk en zeker voor de nabestaanden. Je hoort zo veel ‘Had ik maar…’. Laat je kinderen en andere naasten niet als spoorzoeker achter.”
Zorg ook voor jezelf
Door middel van (online) bijeenkomsten, zoals de masterclass ‘Praat voordat je gaat’, geeft Monique samen met Leonie Vogels, psycholoog en begeleider van mensen in de laatste levensfase, mensen die in deze fase zijn beland tips over hoe je kunt praten over het levenseinde. Ook mantelzorgers en zorgprofessionals zijn welkom. “Zorgverleners zijn gericht op het beter maken van de patiënt, maar ook zij komen met vragen over het einde van het leven in aanraking. Dit geldt ook voor zorgmedewerkers in een hospice. Zij worden in hun werk geconfronteerd met hun sterfelijkheid.”
Mantelzorgers komen vaak bij Jouw Laatste Levensfase terecht als ze behoefte hebben aan een luisterend oor of praktische vragen hebben. Als je bijvoorbeeld nooit te maken hebt gehad met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) moet je dat allemaal uitzoeken, terwijl je je handen al vol hebt aan zorg voor een dierbare.
Monique adviseert mantelzorgers om ook goed voor zichzelf te blijven zorgen. “Ga samen kijken wat je wil doen in de laatste levensfase. Of het nu een gesprek is of naar de vogeltjes kijken. Pak de mooie momenten samen en zorg dat je blijft staan.”
